Gần như không thể đánh giá được một cuốn sách qua vẻ bề ngoài, điều này cũng tương tự với các thư viện trên thế giới. Nơi mà cung cấp tri thức vô tận cho mọi người mà không tốn phí. Và đây cũng là nơi chứa hàng loạt nguồn lực cộng đồng và nơi giao lưu văn hóa. Như Albert Einstein đã chia sẻ rằng “Điều duy nhất bạn cần biết khi muốn bổ sung kiến thức là biết thư viện ở đâu”.

Tuy nhiên, một số thư viện cũng có sức hút về mặt thẩm mỹ. Từ Châu Mỹ đến Châu Âu, Châu Á và Châu Phi, những thư viện có vẻ đẹp về hình ảnh tồn tại trên hầu hết mọi lục địa. Một số đã có hàng trăm năm tuổi, được trang trí bằng hoàn thiện mạ vàng và tranh phù điêu hấp dẫn. Những thư viện khác lại hiện đại đến nỗi gây sốc, với những đường nét tinh xảo và sự gợi ý về tương lai. Vào trong thư viện ta dường như nắm bắt được tinh thần kỳ diệu và sự theo đuổi học hỏi, điều cần thiết để thiết kế một không gian độc nhất vô nhị và thường xuất hiện ở những người khách thăm quan.

Dưới đây là một bộ sưu tập gồm 13 thư viện được chọn lọc trong hàng ngàn thư viện tuyệt đẹp trên toàn thế giới.

1. Thư viện Strahov Monastery (Prague, Cộng hòa Séc)

Phần lâu đời nhất của Thư viện – Tu viện Strahov là phòng thần học Baroque, được thành lập từ năm 1671 đến 1674 vì thế hiển nhiên nơi đây trở thành một trong những thư viện lịch sử cổ nhất và được bảo tồn tốt nhất trên thế giới. Hơn 200.000 tập sách được sưu tầm tại đây, với nhiều bản in từ năm 1501 đến 1800.

2. Thư viện Cổ của Đại Học Trinity (Dublin, Ireland)

Đúng như tên gọi, Phòng Dài (Long Room) thực sự rất dài, tới tận 65m và được chất đầy những kho báu đích thực là 200.000 cuốn sách cổ nhất của thư viện. Thư Viện Cổ thực chất là tên của tòa thư viện lâu đời nhất nằm trong khuôn viên Đại học Trinity, được xây dựng từ năm 1732. Với hai tầng nhà xếp đầy những kệ sách cao từ trần tới nóc, trong đó nhiều cuốn sách phải dùng thang mới lấy xuống được, thư viện khổng lồ này là thiên đường của những người yêu sách.

3. Tủ Sách Hoàng gia Bồ Đào Nha (Rio de Janeiro, Brazil)

Real Gabinete Português de Leitura, Rio de Janeiro, Brazil – Phòng đọc sách tiếng Bồ Đào Nha của Hoàng gia là một thư viện và cơ sở văn hóa Lusophone của những người nói tiếng Bồ Đào Nha. Nó nằm trong danh sách Viện Di sản Văn hóa Quốc gia. Thư viện khổng lồ này mở cửa vào năm 1887, bộ sưu tập của thư viện gồm các văn bản của người Bồ Đào Nha (Brazil từng là thuộc địa của Bồ Đào Nha). Thư viện được thiết kế theo lối Gothic-Renaissance (Thời phục hưng Gothic) vốn rất phổ biến vào thời điểm đó. Với 350.000 đầu sách, trong đó có nhiều bản thảo gốc hiếm có cùng các tác phẩm văn học độc đáo, đây là bộ sưu tập các tác phẩm lớn nhất đang hiện diện bên ngoài Bồ Đào Nha hiện nay. Hiện nay, bộ sưu tập nhận được khoảng 6.000 tư liệu mới mỗi năm, nâng tổng số hiện vật thư viện sưu tập tăng lên 400.000 bản. Ngoài ra còn có các bức tranh và các hiện vật khác thuộc văn hóa Bồ Đào Nha trong bộ sưu tập, khiến nơi đây không chỉ là một thư viện mà còn là nơi tích lũy các giá trị văn hóa, lịch sử của lịch sử Bồ Đào Nha.

4. Cite de l’Architecture et du Patrimoine (Paris, Pháp)

Thư viện Cite de l’Architecture et du Patrimoine (Paris, Pháp): Thư viện này là địa điểm không thể bỏ qua đối với bất kỳ người yêu kiến trúc nào. Thư viện này có kiến trúc mang hơi hướng La Mã cổ đại với mái vòm cao và hành lang dài. Thư viện cũng có bộ sưu tập tranh tường theo phong cách La Mã lớn nhất ở Pháp

5. Thư viện Tu viện San Lorenzo de El Escorial (Madrid, Spain)

Thư viện Tu viện San Lorenzo de El Escorial (Madrid, Tây Ban Nha): Được thành lập bởi vua Philip II, thư viện Tu viện San Lorenzo de El Escorial mang đậm phong cách kiến trúc thời Phục hưng. Nhà vua vừa là một người theo chủ nghĩa nhân văn vừa là một người yêu sách. Hai điều này thôi thúc ông tạo ra một địa điểm để lưu trữ những tài liệu văn hóa của đất nước Tây Ban Nha

6. Thư viện Hachioji tại Đại học Nghệ thuật Tama (Tokyo, Nhật Bản)

Fujie Kazuko – người thiết kế đồ nội thất cho thư viện mới cũng phải thiết kế riêng ghế sofa, ghế dài, giá sách cho phù hợp với bề mặt dốc của tầng một và phù hợp với lối kiến trúc của công trình. Thoạt nhìn các vòm chạy dọc theo mặt đứng của thư viện chúng ta có thể liên tưởng tới những chi tiết kiến trúc cổ điển, hay kiến trúc Palazzo Rucellai. Tuy nhiên chúng ta có thể nhanh chóng nhận ra rằng Ito đã sử dụng những chi tiết cổ này theo cách rất hiện đại bằng việc kết hợp với chất liệu kính, làm cho sàn và trần xuất hiện nổi bật trong không gian mở rất thông thoáng. Các hang động ngầm dưới lòng đất mới chính là nguồn cảm hứng sáng tác cho Ito. Thử thách là làm thế nào để phân định không gian một cách tự nhiên nhất mà không sử dụng lưới cột và tường lặp đi lặp lại. Để giữ cho công trình được tự nhiên nhất, Ito thay đổi kích thước của các vòm cong, chúng sẽ trải xuống trông giống như nhũ đá trong hang động.

7. Tòa nhà Stephen A. Schwarzman tại Thư viện Công cộng New York (New York, Mỹ)

Tòa nhà Stephen A. Schwarzman tại Thư viện Công cộng New York (New York, Mỹ): Tòa nhà Stephen A. Schwarzman là một kiệt tác mỹ thuật đặt tại trung tâm Manhattan. Thư viện được chia thành chín phần, kích thước của nó, như bạn thấy ở đây, là 78 feet theo chiều rộng và 297 feet theo chiều dài – khoảng bằng kích thước của hai khu phố. Tại đây đang lưu trữ khoảng 2,5 triệu đầu sách, với hệ thống đèn chùm chiếu sáng được đặt tại mọi nơi trong thư viện.

8. Thư viện George Peabody ở Baltimore (Maryland, Hoa Kỳ)

Vào năm 1857, George Peabody, một nhà hảo tâm sinh ra ở Massachusetts, đã thành lập Viện Peabody, học viện âm nhạc lâu đời nhất tại Hoa Kỳ. Ông dành tặng trường cho người dân Baltimore để cảm ơn sự “tốt bụng và hiếu khách” của họ. Bộ sưu tập tại Thư viện George Peabody thuộc Đại học Johns Hopkins có từ thời điểm thành lập nổi bật này và hiện giữ hơn 300.000 tập sách. Tòa nhà năm tầng được thiết kế bởi Edmund G. Lind phối hợp với Tiến sĩ Nathaniel H. Morrison, hiệu trưởng đầu tiên của Viện Peabody. Như Đại học ghi chú trên trang web của thư viện, không gian này là “cần thiết cho việc giảng dạy và nghiên cứu”.

9. Thư viện Biblioteca Vasconcelos (Thành phố Mexico, Mexico)

Sách và kệ sách tại Thư viện Vasconcelos được sắp xếp theo cách mà chúng gần như tạo nên một không gian tương lai trong một thực tế thay thế pixel hóa nào đó. Ảo ảnh này chỉ là điều mà Tổng thống Mexico Vicente Fox đã nói trong lễ khánh thành vào năm 2006: rằng đây là một trong những công trình tiên tiến nhất của thế kỷ 21. Tòa nhà được trang trí bằng bộ sưu tập nghệ thuật và tác phẩm điêu khắc của các nghệ sĩ Mexico và được thiết kế bởi Alberto Kalach và Juan Palomar.

10. Thư viện Tu viện Wiblingen (Ulm, Đức):

Mang phong cách kiến trúc thời Baroque, thư viện này nằm ẩn mình bên trong một tu viện ở Đức. Thư viện được trang trí bằng những cột đá cẩm thạch màu xanh và hồng, những bức tượng sứ, và những bức tranh khảm phức tạp dọc theo các cánh cửa. Bên cạnh sàn và trần, những căn phòng trong thư viện chủ yếu được sơn bằng gỗ, được thiết kế theo phong cách siêu thực được gọi là Trompe l’oeil

11. Thư viện Raza (Rampur, Ấn Độ)

Là một kho lưu trữ di sản văn hóa Ấn-Hồi giáo, các sảnh của thư viện Raza chứa đầy sách, tranh vẽ, tài liệu lịch sử và bản thảo có tầm quan trọng quốc gia. Thư viện được thành lập bởi Nawab Faizullah Khan vào năm 1774, cơ sở này hiện do chính quyền trung ương điều hành. Nằm trong pháo đài có tên Hamid Manzil, tòa nhà được thiết kế bởi kiến trúc sư W.C. Wright theo một phong cách được gọi là Indo-Saracenic. Phong cách kiến trúc này kết hợp các yếu tố của Hồi giáo, Ấn Độ giáo và Gothic thời Victoria, rất phổ biến bởi kiến trúc sư Anh tại Ấn Độ trong thế kỷ 19.

12. Thư viện của Tu viện St. Gall (St. Gallen, Thụy Sĩ)

Di sản Tu viện St Gall, thành phố St Gallen, Thụy Sĩ được coi là một ví dụ hoàn hảo của một tu viện dòng tu Benedictine quy mô lớn với vai trò là trung tâm tôn giáo, nghệ thuật và tri thức từ thời Đế chế Carolingian. Cả tu viện và thư viện trung cổ nằm trong đó đã được chỉ định là Di sản thế giới vào năm 1983 vì lịch sử của chúng như một trong những trung tâm văn hóa quan trọng nhất ở châu Âu. Được thiết kế bởi Peter Thumb theo phong cách Rococo, có một dòng chữ Hy Lạp trên cổng vào hội trường thư viện, dịch nghĩa là “nơi chữa lành cho tâm hồn”.

13. Thư viện Thành phố Stuttgart (Stuttgart, Đức)

Công trình do kiến trúc sư người Hàn Quốc Eun Young Yi thiết kế sau chiến thắng trong cuộc thi tìm ý tưởng thiết kế công trình thư viện thành phố vào năm 1999. Thư viện thành phố Stuttgart nằm trên một khu đất có diện tích khoảng 3201m2, với tổng diện tích sàn cho thư viện khoảng 20.200m2 và cho nghiên cứu, học tập khoảng 11.500m2, với tổng chi phí lên tới gần 80 triệu euro, trong đó có 4 triệu cho nội thất.

Các đầu sách trong thư viện được phân theo các tiêu chí: sách cho trẻ em, sách cho người già, sách phân theo giới tính, sách phân theo chuyên ngành… Tất cả điều được sắp xếp tiện lợi với các bảng hướng dẫn điện tử, ghi chú về từng giá sách và thể loại sách. Tại đây có nhiều không gian thúc đẩy hoạt động giao tiếp để mọi người có thể vừa đọc vừa trò chuyện trao đổi, vừa thưởng thức một tách café và thư giãn trên các ghế sofa được bài trí khắp nơi.

Biên tập: Ngọc Hương | Nguồn: Architectural Digest